دستگاه دیاگ (عیب یاب) چیست؟

دستگاه دیاگ، که مخفف کلمه “دیاگنوستیک”  ( Diagnostic ) است ، ابزاری است که برای عیب‌یابی و تشخیص مشکلات در خودروها و موتورسیکلت ها استفاده می‌شود. که با متصل شدن به کامپیوتر خودرو ، موتورسیکلت  (ECU)  اطلاعات مختلفی را از جمله کدهای خطا، پارامترها و وضعیت سنسورها و عملگرها  را دریافت و تجزیه و تحلیل می‌کند.

 دستگاه دیاگ خودرو  و موتور سیکلت در واقع کدخوان است، یعنی کدهای حاصله از کامپیوترهای هوشمند را به صورت کد می خواند و هر کد حاوی یک عیب در مورد دستگاه می باشد که در تمامی خودرو ها و موتورسیکلت ها یکسان است.
  تعمیرکاران با استفاده از دستگاه دیاگ می‌توانند به کمک دستگاه دیاگ می‌توان مشکلات مختلف خودرو و موتورسیکلت را در بخش‌های مختلفی مانند موتور، گیربکس، سیستم برق، سیستم سوخت‌رسانی، سیستم ترمز و … به طور دقیق شناسایی کرد.به سرعت و به طور دقیق علت بروز مشکل در خودرو و موتورسیکلت را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام کنند.

با استفاده از دستگاه دیاگ می توان:

کدهای خطا را که در کامپیوتر خودرو و موتورسیکلت ذخیره شده اند، مشاهده کرد.
خواندن و پاک کردن کدهای خطا: کدهای خطا به صورت اعداد و حروف هستند که نشان‌دهنده‌ی نوع مشکل در خودرو و موتورسیکلت می‌باشند.

پارامترها و وضعیت اجزای مختلف خودرو و موتورسیکلت را بررسی کرد.
بررسی پارامترها و وضعیت سنسورها و عملگرها: این اطلاعات به تعمیرکاران کمک می‌کند تا عملکرد اجزای مختلف خودرو و موتورسیکلت را بررسی کند.

اطلاعات لحظه ای مانند دور موتور، دمای آب و … را مشاهده کرد.

عملکرد اجزای مختلف را تست کرد.
انجام تست‌های مختلف: دیاگ می‌تواند برای انجام تست‌های مختلف مانند تست عملگرها، تست سنسورها و … استفاده شود.

کامپیوتر خودرو  و موتورسیکلت را برنامه ریزی و کالیبره کرد.
برنامه‌ریزی و تنظیم ECU: در برخی از موارد می‌توان از دیاگ برای برنامه‌ریزی و تنظیم ECU خودرو و موتورسیکلت استفاده کرد.

دستگاه دیاگ چگونه کار می‌کند؟

پس از اتصال دستگاه دیاگ به ECU، دیاگ شروع به ارسال و دریافت اطلاعات می‌کند. دیاگ می‌تواند فرمان‌هایی را به ECU ارسال کند و از آن اطلاعات بخواهد. ECU نیز به این فرمان‌ها پاسخ می‌دهد و اطلاعات مورد نظر را به دیاگ ارسال می‌کند.

اطلاعات دریافت شده توسط دیاگ توسط نرم‌افزار موجود در آن تجزیه و تحلیل می‌شود. این نرم‌افزار شامل دایره‌المعارف‌ها و جداول مختلفی است که به دیاگ کمک می‌کند تا معنی کدهای خطا و پارامترها را به درستی تفسیر کند.
در نهایت، دیاگ نتایج تجزیه و تحلیل خود را به تعمیرکار نشان می‌دهد. تعمیرکار با استفاده از این اطلاعات می‌تواند علت مشکل را پیدا کرده و برای رفع آن اقدام کند.

مراحل کلی کار با دستگاه دیاگ به شرح زیر است:

اتصال دستگاه دیاگ به پورت OBD-II خودرو  و موتورسیکلت: این کار معمولا با استفاده از یک کابل انجام می‌شود.

انتخاب نوع خودرو و موتور سیکلت: در این مرحله باید نوع خودرو و یا موتورسیکلت  (مدل، سال ساخت و …) را در دستگاه دیاگ انتخاب کنید.

خواندن کدهای خطا: دستگاه دیاگ کدهای خطایی را که در ECU ذخیره شده‌اند، می‌خواند و آنها را به شما نشان می‌دهد.

تجزیه و تحلیل کدهای خطا: با استفاده از نرم‌افزار دیاگ، می‌توانید معنی کدهای خطا را پیدا کنید.

بررسی پارامترها: دستگاه دیاگ می‌تواند پارامترهای مختلفی مانند ولتاژ، جریان، دمای موتور و … را به صورت لحظه‌ای نمایش دهد. شما می‌توانید با بررسی این پارامترها از سلامت عملکرد اجزای مختلف خودرو و موتورسیکلت مطلع شوید.

انجام تست‌های مختلف: دستگاه دیاگ می‌تواند تست‌های مختلفی را روی اجزای مختلف خودرو و موتورسیکلت مانند عملگرها، سنسورها و … انجام دهد. شما می‌توانید با انجام این تست‌ها از صحت عملکرد این اجزا مطمئن شوید.

تنظیمات: دستگاه دیاگ می‌تواند برای انجام تنظیمات مختلف در ECU مانند تنظیم زمان سپری جرقه، تنظیم دور آرام و … استفاده شود.

نکاتی در مورد استفاده از دستگاه دیاگ:

از دستگاه دیاگ مناسب با نوع خودرو و موتورسیکلت خود استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید که دستگاه دیاگ فقط یک ابزار است و نمی‌تواند به تنهایی تمام مشکلات خودرو و موتورسیکلت را حل کند.

نکته:

البته هر چقدر خودرو و موتور سیکلت  مدرن تر باشد با توجه به امکانات و سنسورهای بیشتر اشکالات بیشتری را قابل شناسایی می‌کند. اسکنر‌های حرفه‌ای راحت‌تر می‌توانند ایرادات خودرو و موتورسیکلت را بیابند و کد‌ها را بخوانند. همچنین برخی خطاها در سیستم کامپیوتر خودرو هستند که با حذف آن مشکل و اخطاری که وجود دارد حل می‌شود بدون اینکه قطعه‌ای تعمیر و یا تعویض شود. با استفاده از دستگاه دیاگ می‌توان هرنوع دستکاری در کیلومتر خودرو و موتور سیکلت را شناسایی کرد در واقع برای خرید خودرو‌ها و موتورسیکلت دست دوم یکی از موارد مهم میزان کارکرد خودرو و موتورسیکلت است که اگر غیر طبیعی باشد با استفاده از دستگاه دیاگ می‌توان فهمید که کیلومتر خودرو و موتور سیکلت دستکاری شده است یا خیر به همین دلیل کارشناسان برای کارشناسی خودرو  و موتورسیکلت از دستگاه دیاگ استفاده می کنند.

مواردی که با دیاگ قابل شناسایی است:

سرعت خودرو و موتور سیکلت
دور موتور
گشتاور موتور
استپر موتور
سرعت فن موتور(خودرو)
دمای آب رادیاتور
ولتاژ باتری
ولتاژ و زاویه دریچه گاز
ولتار سنسور اکسیژن
درصد شیر برقی کنیستر
زمان شارژ کویل‌ها
وضعیت جعبه دنده
وضعیت سیستم تهویه(خودرو)
وضعیت سیستم کنترل آلودگی هوا
زمان و وضعیت پاشیدن سوخت از انژکتورها
فشار و دمای هوای ورود به منیفولد
وضعیت ترموستات ورودی کولر(خودرو)

خودرو و موتورسیکلت چه زمانی به دیاگ زدن نیاز دارد؟

اگر خودرو و یا موتورسیکلت شما به صورت طبیعی کار نمی‌کند، بدنه آن می‌لرزد و … نیاز به تنظیم موتور دارد و با دستگاه دیاگ می‌توان به ایرادات آن پی برد. مواردی که در ادامه می‌آید نشانه‌های تنظیم موتور است و باید آنها را جدی بگیرید.

روشن شدن چراغ‌های هشدار خودرو و موتورسیکلت
استارت خوردن ناقص
ریپ زدن خودرو وموتورسیکلت
مصرف سوخت غیر عادی
وجود صدا در هنگام ترمزگیری
اشکال در تعویض دنده
پایین آمدن توان و کشش خودرو و موتورسیکلت
لرزش
مواردی که در بالا گفته شد نشان دهنده نیاز خودرو و موتورسیکلت به تنظیم موتور است و باید نسبت به آن اقدام کرد چراکه موتور قلب خودرو است و آسیب رسیدن به آن باعث آسیب به کل مجموعه خودرو و موتورسیکلت می‌شود.